Alle seinen op groen
Mediahuis op weg naar een duurzame toekomst
Woord: Tjerk de Vries | Contentregisseur Mediahuis Nederland
Laten we beginnen met het goede nieuws: Mediahuis heeft internationaal grote stappen gezet om het bedrijf te verduurzamen. Ook in 2023 zijn verschillende initiatieven genomen om het ambitieuze doel, het verminderen van de CO2-uitstoot, te realiseren.
In de drukkerij in Beringen (Belgisch-Limburg) en de kantoren in Amsterdam zijn warmtepompinstallaties geplaatst voor respectievelijk warm water en verwarming. Luxemburg heeft een nieuw energiezuinig kantoor gekregen en in Nederland en België is een experiment gestart met kleine elektrische vrachtwagen. Aken, Ierland en Luxemburg zijn aan het overschakelen naar groene elektriciteit en het wagenpark is verder geëlektrificeerd, wat betekent dat bij het afsluiten van nieuwe leasecontracten de overstap wordt gemaakt naar elektrisch rijden.
Andere kijk op papier
Ook met een andere kijk op de inkoop van papier denkt Mediahuis vooruitgang te boeken. Door een dalende printoplage wordt er sowieso al minder papier ingekocht, maar er wordt ook gekeken naar waar het papier vandaan komt. Fabrieken met een hoge CO2-voetafdruk zullen het daarbij afleggen tegen papierproducenten waarvan de CO2-uitstoot lager is. Zo zal er meer papier uit Scandinavië komen en minder uit bijvoorbeeld Canada, omdat de productie daar grotendeels op grijze stroom draait en de boottocht naar Europa lang is. In Noorwegen draait de fabriek op groene stroom en is de boottocht korter. De CO2-uitstoot per ton papier is daardoor lager.
Maar we zijn er natuurlijk nog niet. Wat is het doel? Om de afspraken die zijn vastgelegd in het Parijse klimaatakkoord om de opwarming van de aarde drastisch te beperken tot 1,5 graden Celsius te halen, moeten naast overheden ook ondernemingen inspanningen leveren. Om haar steentje bij te dragen is Mediahuis een van de ondernemingen die zich hebben gecommitteerd aan de zogeheten Science Based Targets (SBTi). Daarin worden duurzaamheidsdoelen afgesproken en handvatten aangereikt om die doelen te bereiken. En er wordt uiteindelijk gecontroleerd of de juiste hoeveelheid besparing is gerealiseerd.
Aan alle knoppen draaien
De doelstelling omtrent uitstootreductie is verdeeld over 3 scopes (zie kader). In scope 1 en 2 moet de CO2-uitstoot in 2030 minstens zijn gehalveerd en in de derde scope dient 25% te zijn gereduceerd. Dat is ten opzichte van het peiljaar 2019. Eenvoudig gezegd komt het erop neer dat aan alle mogelijke knoppen wordt gedraaid om minder CO2 uit te stoten. Daarbij moet je denken aan minder vierkante meters kantoorruimte, schonere productie, elektrisch transport, slimmer omgaan met papier, een duurzamere manier van verwarming en de transitie van grijze naar groene stroom.
Hoewel duurzaamheid momenteel niet altijd goedkoper is, laat Mediahuis zien dat kosten geen belemmering vormen. Het inkoopbeleid is dan ook veranderd: tot twee jaar geleden werd bij de inkoop van papier altijd gekozen voor de goedkoopste optie, nu wordt gekeken naar de beste CO2-factor.
Complexe materie
Het bereiken van de doelen is niet altijd eenvoudig en het vergt doorzettingsvermogen en een lange adem. Ook op bijvoorbeeld een afdeling als e-commerce zal groener gewerkt moeten worden. Als er een elektrische fiets wordt verkocht, komt de CO2-uitstoot voor het maken van zo’n fiets op het bordje van Mediahuis. Om dat te reduceren of compenseren is het natuurlijk wel noodzakelijk dat je weet hoeveel die uitstoot is. Daarbij is Mediahuis afhankelijk van de gegevens van de fabrikant en die zijn niet altijd eenvoudig boven water te halen. Dit illustreert de complexiteit van de materie. Het uitspreken van een percentage CO2-reductie is eenvoudig, het daadwerkelijk realiseren is een ander verhaal.
Maar wel een verhaal waar Mediahuis zich met volle overgave op heeft gestort. Mediahuis wil een bedrijf voor de toekomst zijn. En die toekomst wordt groen.
Scope 1
Deze scope omvat het directe energieverbruik: de energie die wordt gebruikt om de kantoren te verwarmen, het wagenpark en de koelmiddelen in de koelinstallaties (airco’s). Om de uitstoot van CO2 in deze scope te halveren zullen er gebouwen worden gecombineerd en efficiënter worden gebruikt. Zodoende besparen we vierkante meters en hoeft er minder oppervlakte te worden verwarmd en gekoeld. Daarnaast komen er elektrische oplossingen voor verwarming, zoals warmtepompen. De leaseauto’s worden elektrisch en zo mogelijk geladen met groene stroom.
Scope 2
Dit betreft indirecte stroom, de stroom die wordt aangekocht. Ook daarvan kan Mediahuis de CO2-uitstoot beïnvloeden. Dat gebeurt door de transitie te maken van grijze stroom naar groene stroom, zoals wind- en zonne-energie. Die groene stroom kan Mediahuis kopen van leveranciers, maar ook zelf genereren met windmolens en zonnepanelen. Ook kan het verbruik van indirecte energie omlaag.
Scope 3
Deze scope draait onder meer om de waardeketen. Wat heeft Mediahuis allemaal nodig om te kunnen maken wat we willen maken? De apps, kranten, websites, enz. Ook distributie valt hieronder: de busjes en vrachtwagens die rondrijden met de kranten. E-commerce hoort erbij, evenals de investeringen die Mediahuis doet in gebouwen en machines en in overnames van bedrijven. Een opvallende CO2-uitstoter in deze scope is die van het leesgedrag van onze abonnees online. Iedere leesminuut op een website of app heeft een bepaald energieverbruik en dus CO2-uitstoot. Ook dat moet Mediahuis rapporteren. Het geeft weer eens aan dat de reductie van CO2 niet overal en altijd makkelijk te behalen valt.
Mediahuis wil in deze scope een CO2-afname van minimaal 25% bereiken door onder meer ‘groener’ papier in te kopen en mínder te kopen. Ook in de e-commerce afdeling zal moeten worden gekeken naar zo groen mogelijke inkoop en naar de herkomst van producten. De makers van de producten zal gevraagd worden naar hun CO2-uitstoot. Bij de distributie wordt gekeken hoe er minder kilometers afgelegd kunnen worden en de kilometers die worden gemaakt, zullen in de toekomst zoveel mogelijk elektrisch zijn.
Krant van de toekomst is groen gedrukt én bezorgd
Woord: Evelien Engele | Eindredacteur Regionale Dagbladen Mediahuis Nederland
Beeld: United Photos / Toussaint Kluiters
De hal van de drukkerij in Amsterdam waar we ons bevinden staat vol met papierrollen, aangevoerd per schip. De gigantische rollen hebben elk een gewicht van zo’n 1.200 kilo. Het lijkt een enorme voorraad, maar niets is minder waar: binnen een week is deze hal weer leeg. Samen met de drie andere drukkerijen in Aken, Beringen en Leeuwarden rollen er dagelijks 1,4 miljoen kranten van de pers af, vertelt Paul. Daarvan is de helft voor lezers in Nederland, gaat 27 procent naar België, 11 procent naar Ierland, 8 procent naar Duitsland en is 4 procent voor Luxemburg bestemd. Jaarlijks is daarvoor maar liefst 1.300 ton inkt en 97.000 ton papier nodig dat gerecycled papier betreft óf uit duurzaam beheerde bossen komt.
Groene uitdagingen
De grote groene uitdagingen liggen op drie verschillende gebieden: de drukkerij, de distributie en ten slotte de keuze voor papier en inkt. Van de totale CO2-uitstoot van Mediahuis maken deze drie samen veruit het grootste deel uit. Te denken valt aan gasverbruik en elektriciteit (dat wel meer en meer groen wordt ingekocht) om de gebouwen te verwarmen, e-commerce en de emissie veroorzaakt door distributie.
Door titels zo slim mogelijk bij de eigen drukkerijen onder te brengen, technologische kennis uit te wisselen en gezamenlijk de inkoop te doen, kan Paul tevreden stellen dat Mediahuis op dit moment het meest efficiënt werkt als hij voor de huidige oplage spreekt. “Elke sluiting van een drukkerij vermindert de uitstoot. Minder gebouwen hoeven verwarmd te worden en de persen die overblijven gebruiken we veel efficiënter waardoor er zo min mogelijk papierverlies is en minder stroomverbruik per krant.”
Wetende dat de krantenoplage dalende is, blijven veranderingen echter continue nodig met soms vroegere sluittijden als gevolg. Ervaring leert dat het vervroegen van de sluittijden geen lezers hoeft te kosten. “Er zullen limieten zijn, maar ik ben er zeker van dat de lezer mee evolueert in dat digitale speelveld.”
"Denken we na over hoe de papieren krant er in de toekomst uitziet, dan ben ik ervan overtuigd dat het soort content dat we in de papieren krant hebben niet meer het allerlaatste nieuws hoeft te zijn. Want daarvoor…”, en hij wijst naar zijn smartphone "kunnen we niet tegen de nieuwssnelheid van de telefoon op.”
De dalende oplages in combinatie met de grote uitdaging om genoeg bezorgers te vinden, zou er wel eens toe kunnen toe leiden dat de krant in de toekomst niet langer zes dagen in de week op papier verschijnt. Een stap die kán: “De drukkerijen openhouden door minder dagen te drukken; ik denk dat we daar een grote flexibiliteit hebben, zeker als de tijd waarbinnen we kunnen drukken ruimer wordt.” Minder papier en minder distributie betekent vanzelfsprekend een lagere carbon footprint.” “Ik weet alleen niet hoe groen een digitale krant is als we het hebben over de productie en recycling van smartphones. Dat is nog een duurzaamheidsvraagstuk.”
Product met power
Blikt Paul vooruit naar een duurzame toekomst, dan wordt de weekendkrant nog veel meer een ‘product met power’, een ander soort journalistiek waarvoor mensen bereid zijn meer te betalen op een moment dat ze tijd hebben om te lezen. De toekomst zou er weleens uit kunnen zien als een back to the future, voorspelt hij. De papieren krant als nicheproduct, als luxeproduct. Onvermijdelijk ziet hij het dat de prijsstijging van de gedrukte krant komende jaren zomaar meer dan tien procent kan bedragen. Als gevolg van de dalende oplagen waardoor er op minder plekken voor grotere afstanden gedrukt wordt en de exponentieel stijgende bezorgkosten. Op dit moment zijn de kosten van Mediahuis om te verduurzamen al hoger door de keuze voor groene stroom en door te investeren in zonnepanelen en warmtepompen.
Bezorging per e-bike
Zoomen we in op de distributiekant, dan fietst al dertig procent van de bezorgers in Nederland op een e-bike. Reden bezorgbusjes voorheen vaak op diesel, momenteel rijden in Amsterdam en Antwerpen de eerste elektrische busjes rond. “De eerste geluiden klinken positief”, weet Paul. Plan is dat Mediahuis in de toekomst volledig overgaat op elektrische bezorgbusjes. Hebben we het over de vrachtwagens dan blijkt het moeilijker om te verduurzamen. "Hierbij kunnen we op dit moment nog niet goed de keus maken of waterstof of volledig elektrisch aangedreven de toekomst is en wachten we eerst de ontwikkelingen binnen die sector af.”
In de hal waar de drukplaten worden gemaakt vertelt Paul hoe per tabloidpagina acht drukplaten worden gemaakt van elk van de vier primaire kleuren voor zowel de voor- als achterpagina. Waren de drukplaten in een ver verleden nog van lood en woog een plaat zomaar 25 kilo, tegenwoordig zijn de flinterdunne aluminium platen slechts enkele millimeters dik. Wekelijks worden maar liefst honderdduizend platen gemaakt.” Inkt heeft slechts een beperkte carbon footprint impact. “We evolueren naar het gebruik van ‘groene’ inkt en gaan in 2024 de eerste testen uitvoeren. En ja, duurzame inkt zal inderdaad duurder zijn.” Voor papier geldt dat trouwens niet. De grote papierproducenten zijn zelf namelijk volop bezig hun CO2-voetafdruk naar beneden te brengen.
Inkoopimpact
Zowel voor de inkt als de papierkeuze geldt dat zo goed mogelijk gekeken wordt hoe duurzaam de inkoop kan. Dat is ook de reden dat papier bij verschillende leveranciers vandaan komt om de afstand tussen leverancier en drukkerij zo klein mogelijk te houden. “Er zijn grote verschillen in de carbon footprint tussen de diverse papierfabrieken, vooral als gevolg van de energie die ze gebruiken bij de productie. We werken meer en meer met fabrieken die een (zeer) lage carbon footprint hebben zoals in België, Frankrijk en Noorwegen.” Het is de ‘inkoopimpact’ die Mediahuis aldus kan maken, waardoor de uitstoot per ton papier daalt. De ligging van de Amsterdamse drukkerij in de Westhaven helpt bovendien omdat voorraden hier zo efficiënt mogelijk per schip aan kunnen aankomen. Paul ziet bovendien steeds meer leveranciers mee verduurzamen, op weg naar de Europese klimaatdoelstellingen.
Paul realiseert zich goed dat de duurzame veranderingen die nodig zijn, ingrijpen op routine, gewoonte en emoties. Dat de boodschap naar iedereen die in de drukkerij in Amsterdam, Beringen en Leeuwarden werkt een moeilijke is. ”Het zál namelijk veranderen. Afgelopen tien jaar hebben we voldoende opengestaan voor verandering en dat heeft geleid tot waar we nu staan.”
De digitaliseringsslag maakt minder mensenhanden nodig, maar zeker niet overbodig. “Naast de digitale evolutie blijft er zeker nog geruime tijd plaats voor de papieren krant. En omdat die krant er elke dag goed moet blijven uitzien, zijn er gedreven mensen nodig: drukkers, technici en bezorgers. Iedere dag nog.”
Paul wijst naar de gekleurde foto’s in een krant, die op een leestafel naast de pers nauwkeurig onder een felle lamp bekeken worden. “Al stellen computers automatisch de kleuren bij, kleurcombinaties blijven het lastigst. Die verfijning in kleurscherpte aanbrengen, dát is nou net het vakmanschap van de drukker.”
Mediahuis Noord optimaliseert opstart drukpersen
Mediahuis kijkt voortdurend naar haar bestaande en bedrijfskritische processen en onderzoekt waar eventuele efficiëntieverbeteringen mogelijk zijn. We gaan heel concreet na hoe we onze processen beter kunnen afstemmen op de digitale uitdagingen en welke acties een meerwaarde opleveren voor onze klanten. Door vervolgens keuzes te maken, processen te vereenvoudigen en ze efficiënter op elkaar af te stemmen, kunnen we meer tijd en middelen stoppen in die zaken die voor onze klant werkelijk het verschil maken.
Mediahuis Noord ging met deze LEAN manier van denken en handelen aan de slag in haar drukkerij, met de bedoeling de inschiet van de drukpersen te verbeteren.
Tussen het opstarten van een drukpers en het moment waarop de eerste foutloze krant eraf rolt, is er heel wat waste: exemplaren die niet perfect zijn qua kleurdekking of opmaak en daardoor onverkoopbaar zijn. Deze waste valt niet te vermijden, maar kan wel verkleind worden. De software die het drukproces aanstuurt gaat uit van een gemiddelde waste van 250 omwentelingen (kranten). Mediahuis Noord zat daar met zo’n 648 omwentelingen fors boven. Een projectteam ging aan de slag om volgens de LEAN-methode te achterhalen waar efficiëntieverbeteringen mogelijk waren. Door deze aanpak kon Mediahuis Noord het aantal omwentelingen ondertussen terugbrengen van 648 naar 168.
Mediahuis Luxembourg steunt lokaal herbebossingsproject
Als onderdeel van haar programma inzake duurzame ontwikkeling én om de 175ste verjaardag van Luxemburger Wort te vieren, ondersteunt Mediahuis Luxembourg een initiatief van de lokale NGO Fondation Hëllef fir d’Natur. Het gaat om een herbebossingsproject van 8 ha in het dorp Surré in de Ardennen in Luxemburg, vlakbij de Belgische grens.
Door de klimaatverandering hebben veel boomsoorten in de lokale bossen moeite om te overleven. De voorbije vijf jaar is de situatie dramatisch veranderd en sterven hele bosgebieden af. Alleen al in de Ardennen, in het noorden van Luxemburg, dreigt de helft van de bossen getroffen te worden. Om het tij te keren koopt de Fondation Hëllef fir d’Natur land aan om te herontwikkelen met geschikte plantensoorten.
Naast een financiële bijdrage van Mediahuis Luxembourg roept Luxemburger Wort haar lezers, abonnees, adverteerders en medewerkers op om het project mee te ondersteunen. Al wie geïnteresseerd is, kan deelnemen aan de Plantz Mat! campagne. Sinds de start van de actie in september werd op vier maanden tijd ruim 93.000 euro aan donaties verzameld.
Mobiliteit Mediahuis België blijft verduurzamen
Verplaatsingen vermijden, verduurzamen en vergroenen is welhaast een mantra bij Mediahuis. Met zijn allen blijven we actief bijdragen aan een duurzame leef- en werkomgeving, waarin het welzijn van onze medewerkers centraal staat. Onze visie op mobiliteit is hierbij kenmerkend.
De vergroening van het wagenpark van Mediahuis België is de voorbije jaren een heel stuk sneller gegaan dan we hadden durven dromen. We kiezen vandaag nog uitsluitend BEV (Battery Electric Vehicle) wagens. Als alle reeds bestelde auto’s straks uitgeleverd zijn, zal de vloot voor 75 procent uit full electric voertuigen bestaan. Tegen eind 2025, begin 2026 zou deze evolutie moeten leiden tot een wagenpark met nog uitsluitend elektrische auto’s.
Elektrisch rijden is oké, maar er zijn steeds meer medewerkers die nog een stapje verder gaan. Zij opteren voor andere vervoersmodi, willen geen bedrijfswagen meer en kiezen als alternatief voor een mobiliteitsbudget. Opvallend is ook de stijging van het aantal leasefietsen: 230 collega’s hebben inmiddels zo’n tweewieler.
Naast het vergroenen van het wagenpark blijft Mediahuis België ook inzetten op het zoveel mogelijk vermijden van verplaatsingen. Als hun job het toelaat, kunnen mensen tot 60% van hun normale arbeidstijd van thuis werken. De hybride vergadercultuur biedt de mogelijkheid om plaats- en tijdsonafhankelijk samen te werken en vergroot onze digitale maturiteit.
