Jaarverslag 2023
Onze weg naar een duurzame toekomst
In 2023 timmerde Mediahuis verder aan de weg
Beeld: Fred Debrock
10 jaar na de oprichting van onze groep, het resultaat van de fusie van twee middelgrote Belgische uitgevers, hebben we een stevige positie binnen de top van de Europese nieuwsuitgevers kunnen opbouwen. We zijn bijzonder trots op het Mediahuis-team dat deze opmerkelijke prestatie heeft neergezet.
De groep werd in 2023 opnieuw verder uitgebouwd door de acquisitie van Euractiv en van een aantal radiozenders in Nederland. Daarnaast werden er een hele reeks verdere investeringen in jonge, beloftevolle bedrijven gedaan. We konden ook de resterende minderheidsparticipatie in Medienhaus Aachen overnemen, wat ons meer bewegingsvrijheid geeft voor mogelijke toekomstige ontwikkelingen in Duitsland.
Ondanks een hele reeks uitdagingen waarmee onze sector geconfronteerd werd, konden we de financiële resultaten in het voorbije jaar op een hoog peil houden. We blijven onverminderd een heel sterke balans voorleggen en onze huidige performantie maakt dat we gewapend zijn voor de hardere tijden die er wellicht aankomen.
Ik ben blij dat we ook duidelijke vooruitgang kunnen tonen met betrekking tot onze duurzaamheidsdoelstellingen. Deze staan centraal in dit verslag.
Dit betekent in de eerste plaats dat we ons inzetten voor een duurzaam kader voor kwaliteitsvolle en maatschappelijk betrokken journalistiek. We zetten in op het vertrouwen van de lezer, en proberen dit ook zo objectief mogelijk te meten, zodat we dit vertrouwen blijven verdienen en ook verder versterken.
We maakten ook werk van een meer diverse en inclusieve werkomgeving en zetten extra in op het ontwikkelen van onze talenten.
Tenslotte leverden we onze bescheiden maar noodzakelijke bijdrage aan de energietransitie. Door dit thema prominent in onze nieuwsmerken aan bod te brengen, maar ook door gerichte inspanningen te leveren binnen onze eigen onderneming. Onze C02 uitstoot kon opnieuw aanzienlijk gereduceerd worden, zelfs sneller dan de doelstellingen die we onszelf hadden opgelegd.
We hebben in de voorbije jaren de overgang van print naar digitaal op een goede manier mee kunnen vormgeven. We worden erkend als een van de Europese voortrekkers op dit domein. De komende jaren zullen evenwel uitdagend worden. In 2023 kwamen we immers op een kantelpunt. Bijna 50% van onze abonnees lezen ons nu digitaal. De kosten om onze printabonnees goed te bedienen zullen nu disproportioneel stijgen. We hebben in het voorbije jaar een duidelijke strategie geformuleerd hoe we hiermee moeten omgaan en hoe we ons bedrijf en haar kernopdracht sterk houden.
Ik heb het volle vertrouwen in onze teams dat zij hierin ook zullen slagen. We zullen onze activiteiten in aanverwante media en digitale domeinen ongetwijfeld verder uitbouwen, maar gedegen en betrouwbare journalistiek zal de essentie van Mediahuis blijven, nu en in de komende 10 jaar.
Thomas Leysen
voorzitter
Goed voor de wereld en goed voor de journalistiek
Voor Gert Ysebaert en Caroline Swanenberg twee kanten van dezelfde medaille
Woord: Evert van Dijk , hoofdredacteur Dagblad van het Noorden
Beeld: Sander Stoepker
Laten we het eerst hebben over 2023. Waarop kijken jullie met het meeste plezier terug?
Gert: “We hebben onze strategie voor komende jaren heel goed vormgegeven. Binnen Mediahuis hadden we de strategie richting 2025 al uitgezet. Intussen blijft onze omgeving evolueren. Zo is er AI bij gekomen, waardoor je opnieuw moet kijken hoe de digitale evolutie gaat. Dan kijk je verder, richting 2030. We hebben er bewust voor gekozen om bij onze strategie oefening veel mensen van overal binnen de groep te betrekken. En er was veel enthousiasme. We hebben een duidelijke richting kunnen bepalen. Nu komt het op de uitvoering aan, 95% van het werk komt nog in de executie. Onze strategie behelst een duurzaam model voor onafhankelijke journalistiek. Als bedrijf hebben we al de shift gemaakt en zijn we echt digitaal gaan werken, maar het grootste deel van de inkomsten komt nog uit print. De vraag is hoe we dat zullen omdraaien? Die uitdaging hebben we samengevat in 3 simpele getallen: 7-7-7, oftewel hoe we in zeven jaar tijd van 70-30 naar 30-70 gaan als het gaat om de verhouding print versus digitale inkomsten. Dat geeft aan iedereen in de organisatie duidelijk de richting aan.”
Caroline: “Mijn hoogtepunt was dat we de hoofdredacteuren van onze nieuwstitels bij elkaar hebben gebracht en hebben gesproken over het onderwerp dat ons allemaal bezighoudt: vertrouwen. Om onze strategie uit te voeren moeten we niet alleen het vertrouwen van de lezers winnen, maar moeten we ook elkaar vertrouwen. Dat we zo bij elkaar zaten, voor het eerst met z’n allen, was daarbij een eerste stap. Alle redacties waren vertegenwoordigd.”
Dat was het zoet, nu het zuur. Waarvan hebben jullie de meeste pijn in de buik gekregen?
Gert: “Dat zijn twee dingen. Als eerste willen we naar een toekomstbestendige organisatiestructuur gaan in Nederland, maar dat blijkt moeilijker dan verwacht. Ik ben ervan overtuigd dat we moeten veranderen, maar het is niet altijd makkelijk om de organisatie daarin mee te krijgen op een moment dat het goed gaat. Daar heb ik begrip voor. We zullen nog beter moeten uitleggen aan onze mensen hoe we een duurzame toekomst kunnen geven aan onze journalistiek. Ten tweede zitten we in een overgangsfase naar een overwegend digitale toekomst. Op een langzame manier nemen we afscheid van de papieren krant. Op de weg daarnaartoe zijn er vele hindernissen, bijvoorbeeld de stijging van de papierprijzen en de problemen met de distributie. Daar heb ik wel zorgen over.”
Caroline: Waar ik het soms moeilijk mee heb is de vraag ‘Hoe hangt duurzaamheid samen met onze strategie?’. Voor mijn gevoel is het 1-op-1 aan elkaar verbonden, dat je goed voor de wereld bent en dat je staat voor onafhankelijke journalistiek. We hebben de stap gezet dat duurzaamheid meer is dan de uitstoot van CO2, maar het staat nog wel naast de strategie van Mediahuis.”
Gert: “De grootste bijdrage die wij kunnen leveren aan de maatschappij is onze onafhankelijke journalistiek. Dat duurzaam maken, hoe om te gaan met AI, hoe blijven we relevant en hoe houden we het vertrouwen van de lezers, dat komt allemaal samen.”
Laten we vooruitkijken. Wat staat ons te wachten in 2024?
Gert: “We weten heel goed waar we naartoe willen, maar nu moeten we tot executie komen. Dit jaar moet bewezen worden dat onze richting klopt. Na Covid zijn we er niet volledig in geslaagd digitaal te compenseren wat we in print verliezen. Dat moet in 2024 wel gebeuren.
Caroline: “Waar ik echt naar uitkijk, is dat we de vruchten gaan plukken van de bedrijfsbrede uitrol van Degreed, het online-opleidingsprogramma voor de hele groep. Dat legt de basis voor een lerende organisatie. Zo’n ICT-tool uitrollen is heel wat anders dan dat iedereen er ook werkelijk gebruik van maakt. Daarmee moeten we aan de slag. Daarnaast ben ik enthousiast over de initiatieven die we plannen voor het vergroten van het vertrouwen van de lezer in onze journalistiek. Dat begint erbij dat we journalisten inzicht geven in wat we eigenlijk doen. Wat daarbij een mooie ontwikkeling is, is dat onze technologieorganisatie TPS inzichtelijk maakt hoe de man-vrouwverhouding is in artikelen en inmiddels kunnen we ook de toxiciteit van koppen meten.”
Gert: “Zo gebruiken we AI, dat vaak gezien wordt als een potentiële dreiging, als een tool die we inzetten voor wat voor ons belangrijk is.”
Wat zijn de grootste uitdagingen voor Mediahuis?
Gert: ”Eigenlijk moeten wij een grote groep mensen die vandaag niet betaalt voor nieuws, ervan overtuigen dat ze moeten betalen voor journalistiek. Wij, met onze merken met een grote journalistieke traditie, willen iedereen bereiken van 7 tot 107 jaar. Dus ook de jongeren die zijn opgegroeid in de social age. Ze hebben altijd sociale media gekend, altijd de smartphone, ze hebben niets met het idee van een krant, een product dat af is. Hoe je die generatie overtuigt om naar onze merken te gaan, op onze platformen te komen en ze dan te laten betalen, daar ligt de grote uitdaging. Als groep hebben we de krachten gebundeld om dit grondig uit te zoeken. We zijn vertrokken vanuit een blanco blad. We beginnen met iets nieuws, C.Tru, een soort van lab waarin we onderzoeken wat er nodig is om jongeren te bereiken en ze te laten betalen voor onze journalistiek. Een team van enthousiaste collega’s leidt dat vanuit Amsterdam in goede banen.”
Welke knelpunten zien jullie?
Gert: “Een belangrijke vraag is of we voldoende snelheid maken bij het implementeren van onze strategische beslissingen? Een ander knelpunt dat ik mogelijk zie, is dat de aandacht op technologie binnen de gehele organisatie te groot wordt. We moeten daar sneller keuzes maken met een kleinere groep van onze beste mensen. We gaan uiteindelijk het verschil maken met onze journalistiek, gecombineerd met een uitstekende gebruikservaring. Onze journalistiek kan alleen verkopen als ze op een gebruiksvriendelijke manier tot bij de lezer komt, zodat die niet alleen zal terugkomen maar ook wil blijven betalen. Maar we gaan nooit omwille van de beste app veel abonnementen verkopen. Dat doen we met onze journalistiek, met onze verhalen.”
Caroline: “We zijn nu in zes landen actief. We zijn allemaal anders, ook Nederlanders en Belgen. We spreken weliswaar dezelfde taal, maar de cultuur is anders. Als we nog meer vanuit vertrouwen met elkaar omgaan, elkaar iets gunnen, dan kunnen we ver komen.”
Gert: “Als anderen naar ons kijken, dan krijgen we vaak de vraag: Hoe snel hebben jullie dat gedaan, de groep gevormd en zo goed samenwerken? Maar wij vinden dat het niet snel genoeg gaat, al ziet het er soms van buiten bekeken, heel anders uit.”
Het IMPACT-programma berust op drie pijlers. Het eerste is een duurzaam model voor journalistiek. Daarmee moet het aantal abonnees tegen 2025 naar 2 miljoen kunnen groeien (nu zijn dat er 1,8 miljoen voor de hele groep). Hoe reëel is die doelstelling? En waarom halen we dat getal nu nog niet?
Gert: “Het is heel ambitieus, maar het is niet onmogelijk. Doordat we digitaal gaan, kunnen we op veel verschillende manieren consumenten bereiken. De één komt voor een podcast, de ander voor een nieuwsbrief over zijn regio of over buitenlandse politiek, of wil de digitale krant lezen in de app. Langs die weg denk ik dat het haalbaar is. Maar ik keer het ook graag om, als we zorg dragen voor duurzame journalistiek, dan hebben we geen andere keus. We moeten ons vooral afvragen wat er nodig is om er te komen. Kijk naar de satellietstrategie, we willen nieuwe producten toevoegen aan bestaande abonnementen om de waarde en de service verder te verhogen.”
Caroline: “Ik ben geen B2C-expert, maar ik geloof er heel erg in om gezamenlijke doelen te hebben. Dat iedereen binnen onze organisatie weet dat zij of hij een bijdrage kan leveren aan dit doel en dat we gezamenlijk vieren dat we op de goede weg zijn. Dat we de mindset hebben dat we gaan winnen.”
Gert: “Elk individueel merk heeft de meeste kans op een duurzame toekomst in een sterke en gevarieerde journalistieke omgeving, met voldoende keuze voor de consument. We hebben er dus baat bij elkaar verder te helpen. Door elkaar te helpen, help je jezelf.”
De tweede pijler is Ruimte voor Talent. Daarbinnen gaat het om diversiteit en inclusie. Wat bedoelen we met die woorden? Hoe divers kunnen en willen we zijn? En inclusie, wanneer zijn we inclusief genoeg?
Caroline: ”Dat is een mooie vraag. Ik denk dat veel mensen ermee worstelen. Voor mij is inclusie belangrijker dan diversiteit, dat je mensen aan je bindt. Samenwerken met mensen die anders zijn is in het begin lastiger, maar we weten dat het betere resultaten oplevert. Dat je durft door te vragen, dat je verschillen omarmt. Dat we ervoor zorgen dat mensen met een andere achtergrond en verschillende generaties met elkaar kunnen samenwerken. Dat biedt de basis om echt een divers bedrijf te worden.”
Gert: “Ik sluit me bij Caroline aan. Het is in eerste plaats belangrijk dat iedereen zichzelf kan zijn in ons bedrijf, dat er gelijke kansen zijn. Als je dat op een goede manier kan doen, dan kom je tot een diverser bedrijf. Diversiteit gaat heel breed, het gaat over geslacht, afkomst, leeftijd maar ook of iemand introvert of extravert is. We hebben vandaag absoluut een uitdaging om in de leiding van het bedrijf een goede vertegenwoordiging te hebben, zeker op het vlak van gender. Ik geloof heel sterk dat rolmodellen belangrijk zijn. Mensen met ambitie moet je tonen dat er in dit bedrijf een weg voor hen is.”
Bij de derde pijler Groene Transitie gaat het om duurzaamheid in klassieke zin, om het klimaat. Waar staan we?
Gert: “We zijn aangesloten bij het Science Based Targets initiative. We hebben in kaart wat er nodig is om de doelstelling van maximaal 1,5 graden opwarming te behalen.”
Caroline: “Op dit moment snappen we 99 procent van onze uitstoot. En we hebben een plan gemaakt om die uitstoot omlaag te brengen, te halveren tegen 2030 en uiterlijk tegen 2025 richting 0 te brengen. Dat is een heel realistisch plan, waarbij we helaas erg geholpen worden door de daling van onze papieren oplage. Helemaal klimaatneutraal zal trouwens niet lukken. De enige manier om dat te bereiken is door de deuren te sluiten.”
Tot slot, welk onderdeel van de groep is in dit gesprek onvoldoende aan bod gekomen?
Gert: “We hebben het niet gehad over Mediahuis Ventures en Mediahuis Marketplaces. Journalistiek is onze missie, we hebben de weg naar een duurzaam model uitgetekend, maar we weten dat het riskant is. Daarom is het belangrijk dat we voldoende diversifiëren. We hebben andere inkomsten nodig. Zo investeren we bijvoorbeeld in marketplaces. Die halen een hoger rendement dan onze nieuwsmerken. En daarom investeren we via Mediahuis Ventures ook in start- en scale-ups die actief zijn binnen de HRtech of Edtech markt. Maar in 2023 investeerden we in Nederland ook in radio. Op die manier blijven we een relevante speler op de lokale advertentiemarkt. Voor al onze investeringen geldt, het is nu zaadjes planten om binnen enkele jaren te oogsten. Om die reden heb je er voldoende nodig, omdat je nooit zeker weet of het wat wordt.”