Hoe we als groep navigeren door de AI-disruptie

Externe en interne surplus

Technologie en productontwikkeling zijn essentieel voor het succes van Mediahuis. Beide factoren zijn evenwaardig aan wat we doen op journalistiek en commercieel vlak. Door de technologie binnen onze groep samen te brengen en op te schalen, kunnen we ons beter wapenen voor de toekomst. Logisch dus dat onze Technology & Product Studio (TPS) al ruim vierhonderd collega’s telt.

AI is in een disruptieve fase terechtgekomen. Dat zag je van ver aankomen, dus zijn we er bij TPS al enkele jaren mee bezig. Ten eerste omdat de technologie cruciaal is voor ons product – onze nieuwsites en -apps – en de gebruikservaring van onze consumenten. Ten tweede omdat AI mogelijkheden biedt om onze interne efficiëntie te verbeteren en bepaalde processen te automatiseren.

AI-gestuurde bias-detector

Op onze redacties bouwden we al flink wat AI-technologie in om de werklast te verlagen en onze journalisten inspiratie te bieden. Zo testten de collega’s van De Telegraaf en De Standaard in 2024 ‘NewsSearch’, een soort van interne ChatGPT, om snel terug te vinden wat onze titels in het verleden schreven over een bepaald onderwerp.

Met generatieve AI zitten we voorlopig nog in de test- en experimenteerfase. Voor we die technologie breed kunnen uitrollen, moeten de kinderziektes eruit. We gebruiken wel al tools die kopsuggesties geven en artikels samenvatten. Met die laatste functie kunnen onze journalisten bijvoorbeeld een bestaand lang stuk inkorten tot een inleiding voor een nieuw artikel of kunnen we in de toekomst gebruikers de optie geven om enkel de samenvatting van een artikel te lezen.

Maar wat onze redacties met AI doen, gaat veel verder dan dat. Zo meten we de mate van vooringenomenheid in onze output. Hoeveel schrijven we bijvoorbeeld over mannen en hoeveel over vrouwen? En zit die balans dan goed of scheef? Die data leveren interessante inzichten op waarmee we vol vertrouwen onze missie kunnen nastreven: evenwichtige onafhankelijke journalistiek afleveren.

Gepersonaliseerde content

Ook op de consument richten we al enkele AI-pijlen. Vooral op het vlak van personalisatie en abonnementenwerving en -retentie zetten we grote stappen. En tools die hun strepen verdiend hebben op de redacties, willen we op termijn ook aanbieden aan onze gebruikers.

We zouden de eindgebruiker bijvoorbeeld de keuze kunnen geven in welke vorm die een artikel wil consumeren. Dat kan het gebruikelijke volledige artikel zijn, een variant in video of eentje in audio met text-to-speech. Of een samenvatting via de tool die we nu al op onze redacties gebruiken. Die verschillende versies zullen we allemaal achterliggend met AI kunnen genereren.

Heuse hogesnelheidstrein

Zowel onze journalisten als gebruikers hebben dus baat bij ons centrale technologische platform. De groepsstructuur van Mediahuis is een enorme troef in die ontwikkeling. Onze meer dan 30 nieuwsmerken hoeven niet allemaal het wiel opnieuw uit te vinden. We ontwikkelen onze toepassingen centraal, in nauwe samenwerking met de verschillende entiteiten en titels, en stellen ze daarna voor iedereen binnen de groep beschikbaar. Zo kunnen we bij al onze titels snelheid maken.

Om schaalvoordelen te halen, heb je dus een gemeenschappelijke basis nodig. Toch blijft flexibiliteit voorop staan. Onze nieuwsmerken kunnen elk hun eigen ‘technologiepakket’ samenstellen uit de grote Lego-doos. Iedere titel bouwt zo zijn eigen huis en bewaart altijd zijn identiteit.

Tegen 2026 moeten alle merken aangesloten zijn op ons centrale technologieplatform. Nog niet alle Mediahuis-technologie zal op dat ene platform staan, maar wel een belangrijk deel dat gelinkt is aan onze producten en redacties. De meeste Nederlandse en Belgische nieuwsmerken zijn al ingeplugd, net als de Duitse en Luxemburgse. Ierland is in 2025 aan de beurt. Stilstaan is geen optie. Het is de bedoeling dat iedereen zijn wagonnetje aanhaakt terwijl de trein met hoge snelheid doorraast.

Wachten op duidelijke spelregels

Big Tech-bedrijven zoals Google, Microsoft en Meta, maar ook AI-specialisten als OpenAI en Anthropic hebben een ambigue rol in dit verhaal. Ze zijn zowel partner als concurrent. We zoeken dus de juiste balans tussen samenwerking en bescherming van onze belangen. De waarde en integriteit van onze journalistiek beschermen blijft de belangrijkste zorg in onze contacten met de Big Tech-spelers.

Zo hebben we besloten om ‘Large Language Model-crawlers’ zoveel mogelijk te weren van onze nieuwssites. Die graven online onze artikels op en gebruiken ze om hun taalmodellen te trainen. Onze slagkracht als internationale groep stelt ons in staat het gesprek aan te gaan met die partijen. Al ligt de uiteindelijke oplossing wellicht in een sterke regelgeving op Europees vlak.

Feiten van fictie onderscheiden

De snelle AI-evolutie biedt dus enorme kansen, maar iedereen beseft intussen dat er ook grote gevaren zijn. Feit en fictie van elkaar onderscheiden wordt steeds moeilijker, ook voor onze redacties. Maar ook daar bestaan weer tools voor om onze journalisten te helpen. Artificiële intelligentie mag in geen enkel geval onze geloofwaardigheid aantasten. Het vertrouwen in onze journalistiek is cruciaal voor onze merken.

Zullen onze nieuwsmerken de bestemming bij uitstek blijven voor de consument? Zullen ook jongeren de weg naar onze platformen vinden? Het is belangrijk dat we voorbereid zijn op verschillende scenario’s. Daarbij kunnen we wel evoluties versnellen of vertragen. Gaan mensen binnenkort bijvoorbeeld AI-assistenten inzetten om nieuws te verzamelen, dan zullen we onze producten daarop afstellen. Ook in dat scenario moeten we met onze journalistiek een maatschappelijke rol blijven vervullen.